Λογοκρισία στα ρεμπέτικα

Από τον μουσικό Αγάθωνα Ιακωβίδη πήραμε και δημοσιεύουμε την παρακάτω επιστολή:

Κύριε διευθυντά,

Το Σάββατο βράδυ 29-10-2005 μεταδόθηκε από τον τηλεοπτικό σταθμό "ΑΛΦΑ" η εκπομπή "ΚΟΙΤΑ ΤΙ ΕΚΑΝΕΣ" που παρουσιάζει η Σεμίνα Διγενή.

Η εκπομπή είχε θέμα τα ρεμπέτικα τραγούδια, με προσκεκλημένους γνωστούς και ικανότατους "υπηρέτες" του είδους –μουσικούς και τραγουδιστές– ανάμεσά τους κι εμένα με το συγκρότημά μου. Με έκπληξη, οργή αλλά και απογοήτευση διαπιστώσαμε ότι ένα από τα ρεμπέτικα που ερμήνευσα εγώ λογοκρίθηκε με τον χειρότερο τρόπο, τοποθετώντας στη θέση επίμαχων λέξεων το "μπιπ", θυμίζοντας έτσι παλιές "δόξες" της λογοκρισίας που επέβαλε ο Μεταξάς το 1937 (και που καταργήθηκε το 1995!).

Θεωρούμε αυτήν την πράξη του "ΑΛΦΑ" τουλάχιστον υποκριτική και αναιδή, ταυτόχρονα όμως και ασεβή στα ρεμπέτικα, το κοινό, το συγκρότημά μου και εμένα.

Είναι γνωστό ότι ο ελληνικός θησαυρός που λέγεται "ρεμπέτικο" πέρασε από διάφορα στάδια (όπως άλλωστε και άλλα συγγενικά είδη: "μπλουζ", "τάγκος", "φάδος", κ.λπ.). Ένα από τα στάδια αυτά ήταν κι αυτό της χρήσεως ναρκωτικών ουσιών, τα σχετικά δε τραγούδια είναι εξόχως περιγραφικά αυτών των καταστάσεων και από κοινωνιολογική άποψη λίαν ενδιαφέροντα.

Στο συγκεκριμένο (λογοκριθέν τραγούδι) περιγράφονται με χιουμοριστικό τρόπο με δόση υπερβολής, αλλά και με μία μυθιστορηματική "δόση" οι δραστηριότητες των λαθρεμπόρων της εποχής που... δυστυχώς υπάρχουν μέχρι σήμερα.
Το "τρελό" μ' αυτή την ιστορία της λογοκρισίας από τον "ΑΛΦΑ" είναι ότι στη διάρκεια της μαγνητοσκόπησης του εν λόγω τραγουδιού δεν υπήρξε καμία αντίδραση. Τουναντίον, υπήρξε κέφι και χαρά για όλους τους προσκεκλημένους που φαίνεται να "έπιαναν" το νόημα και το χιούμορ κι έτσι το διασκέδαζαν. (Δυστυχώς, δε φαίνεται να συνέβη το ίδιο και με κάποιους από τον "ΑΛΦΑ"). Αλλά ούτε και μετά το τέλος της μαγνητοσκόπησης υπήρξε κάποια αντίδραση. Η λογοκρισία ήρθε ξαφνικά και δεν κρατήθηκαν ούτε τα τυπικά (π.χ. προσυνεννόηση).

Θέλω να σας αναφέρω ότι από το 1999 μαγνητοσκοπούμε στην ΕΤ-3 ρεμπέτικα τραγούδια στο πλαίσιο της γνωστής εκπομπής "Ρεμπέτικη ιστορία" που επιμελούνται και παρουσιάζουν ο Πάνος Σαββόπουλος και ο Νίκος Βολωνάκης. Σε καμία περίπτωση, λοιπόν, δεν ετέθη θέμα λογοκρισίας ή και της παραμικρής "ενόχλησης", προτροπής ή υπόδειξης για τα τραγούδια που ερμηνεύαμε, τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις ήταν πιο ...σκληρά από το λογοκριμένο από τον "ΑΛΦΑ" (και τελικά επιθεωρησιακού ύφους...) ρεμπέτικο.

Τα ρεμπέτικα τραγούδια αν και είναι ένα σημαντικό μέρος από τη μουσική ιστορία της Ελλάδας και, τελικά, μας βγάζει και ασπροπρόσωπους εκτός Ελλάδας ήταν πάντα εν διωγμώ. Είναι όμως ντροπή σήμερα, το 2005, να λογοκρίνονται και μάλιστα από μια εκπομπή που (υποτίθεται) στόχο είχε να τα τιμήσει. Αλλά ως φαίνεται ήθελε να τα τιμήσει μόνο μερικώς με "λάιτ" τραγούδια, που ίσως και να απευθύνονται σε "λάιτ" τηλεθεατές.
Με την παρούσα επιστολή ζητούμε από τον "ΑΛΦΑ" να ζητήσει συγγνώμη για τη λογοκριτική απρέπεια.

Με τιμή
Αγάθων Ιακωβίδης και οι συνεργάτες του