H AΠANTHΣH ΣTHN EPΩTHΣH: Στις απαρχές του ρεμπέτικου

O αρχιτέκτονας Πάνος - Νικολής Τζελέπης (1894 - 1976) σπούδασε στην Αθήνα και στο Παρίσι και εντάχθηκε από νωρίς στο πρωτοποριακό αρχιτεκτονικό κίνημα του ελληνικού Μεσοπολέμου. Με αριστερές σοσιαλιστικές ιδέες και διάθεση κοινωνικής προσφοράς, διαμόρφωσε προτάσεις για έναν συνοικισμό προσφύγων που έμεινε στα χαρτιά. Πάνω σε δικά του σχέδια όμως χτίστηκαν οι παιδουπόλεις της Βούλας και της Πεντέλης.

Με τη συνδρομή τού φίλου του Κριστιάν Ζερβός και τη συνεργασία στα χαρακτικά του ζωγράφου Γιώργου Μανουσάκη, κυκλοφόρησε πρώτα στα γαλλικά τη «Λαϊκή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα», βιβλίο αναφοράς για τον χώρο.

Στα τελευταία του χρόνια επιδόθηκε στην πεζογραφία. Εξέδωσε μόνος του τα δύο βιβλία του (1965, 1971) γύρω από τον ίδιο θεματικό πυρήνα: το κοινωνικό περιθώριο της Πόλης στα χρόνια της συμβίωσης Ελλήνων και Τούρκων.

Από τον τίτλο του πρώτου, το 1965, «Στον καιρό των σουλτάνων», δύσκολα μπορούσε να πληροφορηθεί ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης για το περιεχόμενό του: συγκλονιστικές ιστορίες των αδικημένων και περιφρονημένων.

«Τότες που το νταηλίκι θεωρούνταν από τον κοσμάκι - και ήτανε - αποστολή δικαιοσύνης που τον προστάτευε, δίχως διάκριση εθνότητας».

Τις σελίδες του ανέσυρε από τη λήθη ο συνάδελφος του συγγραφέα Σπύρος Παπαϊωάννου στις ραδιοφωνικές εκπομπές του για το ρεμπέτικο. Διαβάζοντας αποσπάσματα, ζωντάνευε το κλίμα μέσα στο οποίο γεννήθηκε το είδος αυτό του τραγουδιού.

Στην εισαγωγή των βιβλίων του, ο Π. - N. Τζελέπης δηλώνει ότι «γράφει δίχως αξίωση λογοτεχνική» δικαιώνοντας έτσι την άποψη του Σεντ Μπεβ ότι η καλή λογοτεχνία γράφεται από εκείνους που δεν έχουν αξιώσεις λογοτεχνικές.

Γ.Z.

Βασική πηγή: Νικ. Θ. Χολέβας, Αρχιτεκτονική χωρίς εικόνες, Εκδόσεις Φιλιππότη, 1998.

ΤΑ ΝΕΑ , 03/09/2005 , Σελ.: P09
Κωδικός άρθρου: A18330P091
ID: 493001